Historia z historii Parafii Podbrzezie (cz. 6)

strona do tła z HISTORII)

,,od skasowania parafji w 1866 roku do formowania się i powstania nowej po 1907”roku...( str. 17).

KOŚĆIÓŁ jako budynek, miejsce gdzie zbierają się wierni aby modlić się. Świątynia jest miejscem, w którym wierni gromadzą się by przede wszystkim uczestniczyć we Mszy Świętej z udziałem kapłana. Tutaj wierni, również indywidualnie, przychodzą na osobistą modlitwę – rozmowę z obecnym w Tabernakulum Chrystusem.

JAKĄ możliwość mieli parafianie PODBRZESCY na pzełomie wieków brać czynny udział w utrwalaniu swej katolickiej wiary?

OD NAZWY KOŚCIOŁA ,,POD BRZOZAMI” otrzymało zapewne miano ,,PODBRZEZIA” także i osiedle typu miasteczka”…(str 5).

Jakie to były świątynie na przełomie minionych wieków/?

…,,iż w roku 1484…jako ,,altaria’, w miejscowości ,,Brzozy”, mały drewniany kościółek, nazwany ,,Pod Brzozami”…

…,,W roku 1503-cim kościół ,,Pod Brzozami ”zaliczony już do liczby parafjalnych…przy poświeceniu …ku czci Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marji Panny, Św. Św. Apostołów Piotra i Pawła, oraz Św. Antoniego…( str. 4).

…,,W 1522 roku pierwszy drewniany kościółek Podbrzeski ,,Podbrzeziański”…przeszło sto lat…o jego restauracji, odnowieniu..kroniki nie podają…w 1700 roku w maj. Glinciszki…ufundowany został kościółek – kaplica…w roku 1733 konsekrowany…w 1744 znaczą się już w Dziekanacie Wileńskim kościoły w Podbrziezu i Glinciszkach…Kościół i klasztorw Glinciskach ( kaplica na cmentarzu-)- (obecnie teren prywatny, górka porośnięta wiekowymi drzewami, nawet ładnie wykoszona latem 2022, po lewej stronie dojeżdżąc do Glinciszek na trasie Podbrzezie- Giedrojcie. – przypomnienie autorki) zostały skasowane po powstaniu w 1862 roku, we dworze zaś pozostało egzystujące…oratorjum prywatne… ( str. 6-7).

…,,W 1759 roku staraniem i kosztem plebana Tomasza Dobora(Dowbora) i parafjan pobudowany został w Podbrzeziu nowy drewniany kościół…pod wezwaniem Św. Św. Apostołów Piotra i Pawła…”

…,,W 17 89 roku kosztem nowych kollatorów Jeleńskich i staraniem nowego plebana ks. Józefa – Konstantego Bogusławskiego kościół w Podbrzeziu został odrestaurowany…

…W 1793 roku Podkomorzy Mozyrski Antoni Jeleński z żoną z Hordziejewiczów Antoniną zbudowali w Podbrzeziu nowy kościół…budowa nie była kapitalną , a tylko przebudową.”…( str. 8-9)

…,,w 1860 roku pleban Podbrzeski ks. Onufry Buyko z ofiar dobrowolnych pobudował w Podbrzeziu nowy kościół…Ten kościół był ostatnim zbudowanym w Podbrzeziu przed tragedją parafii w 1866 roku i on właśnie został zabrany na cerkiew i następnie spalił się w 1884roku”.(str 9)…,,ze szczetem za wyjątkiem ( jakoby) tej ściany, przy której był umieszczony …Obraz Najświęszej Marji Panny.. na miejsce spalonego kościołazostała spiesznie w tym-że 1884 nowa murowana cerkiew…(str 32)…po niemieckiej okupacji cerkiew dotąd stoi zupełnie opuszczona i częściowo zrujnowana”…(str. 32) –to lata 1930- przypomnienie autorki.

Urywek wspomnień Ignacego M. …,,cerkiew ta była zbudowana jeszcze za caratu lecz od I wojny była nieczynna. Jako budowla miała mury i wysoką dzwonnicę( zdjęcie ze zbiorów prywatnych Mariana D. lata 1935 w załączeniu)- co sprzyjało utworzeniu dogodnego punktu obronno- obserwacyjnego dla policji złożonej z Litwinów, którzy współpracowali z Niemcami w naszym Podbrzeziu już od 1943 roku. Cztery okna dzwonnicy zamurowali pozostawiając otwory strzelnicze…lato 1944 oddziały litewskie wycofały się a weszły węgierskie. Pamiętam, ze z niedzieli na poniedziałek spalono Podbrzezie…spalili budynek gminy wraz z dokumentacją, budynek cerkwi,…pozostała jedynie szkoła…ocalał też kościół i budynki parafialne za rzeczką”…w miejscu cerkwi obecnie jest Urząd Gminy Starostwa Podbrzezia”…( zdjecie)

…,,17 kwietnia 1905 roku ukazał się tolerancyjny dekret (,,ukaz) Cara Mikołaja II- go w sprawach religijnych.. dał możność otrzymania …pozwolenia na budowę z funduszów prywatnych filjalnego( bez uposażenia od skarbu państwa ) kościoła w Podbrzeziu, z zastrzeżeniem i pod warunkiem wzniesienia światyni w odległości co najmniej jednej wiorsty od egzystującej cerkwi prawosławnej”…(str 29)

…w 1905 r. byli parafjanie parafji Podbrzeskiej mogli oficjalnie po czterdziestu latach stać się znowu katolikami, datuje się ich gorączkowa ….praca …budowy …nowego kościoła…chociażby filji…zaczęły się najpierw starania o kapłana….w końcu 1905 r. naznaczył do Podbrzezia jako filjalistę ks. Wincentego Taszkuna, który z razu odprawiał nabożeństwa w publicznej kaplicy pałacowej w maj. Glinciszki p. p. Jeleńskich…( mieszkańcy wspominają jak ich rodzice uczestniczyli w nabożeństwach odprawianych z BALKONU. Przybyli stali w parku. Przybywali i ponad 10 kilometrów aby móc uczestniczyć.- przyp.autorki.)…już w 1906 właściciele maj. Glinciszki Maria i Józef Jeleńscy ofiarowali z …zaścianka Szelinka 22,5 dziesiecin ziemi, na której miałby być pobudowany kościół , plebania i założony cmentarz….”( str. 34).

…,, czasowo pobudowano prowizoryczną z desek kaplicę w postaci krytej słomą , bez fundamentów szopy- str 35- widoczne jest również zdjecie).

…,, 22/III 1906 r. poświecił ks. Biskup E. Ropp”…( str. 36)

CIĄG DALSZY NASTĄPI.

Pismo zachowane oryginalne- przypomnienie autorki postu.