Listopad w sposób szczególny skłania nas do zadumy.
Najpierw obchodzimy dzień Wszystkich Świętych, Zaduszki, Oktawę a potem Narodowe Święto Niepodległości. Listopad to czas refleksji i rozmyślań nad naszą historią. Historią pojedynczego człowieka, Rodziny, Narodu, O tym jak to wszyscy odzyskaliśmy swoją niepodległość 104 lata temu. Narodu, który mimo zawieruchy dziejowej przetrwał, nie zaginął, o czym i po części mogą świadczyć kamienne tablice nagrobne na cmentarzach.
Czy aby przeszłość jest fundamentem scalającym i umożliwiającym budowanie przyszłości?
Od nas samych zależy na ile będziemy pamiętali, wspominali, upamiętniali, świętowali, na tyle damy świadectwo samym sobie, rodzinie, parafii, otoczeniu, wspólnocie i tym samym będziemy dążyli i wierzyli, że tworzymy naszą nację.
Mając na względzie powyższe wartości, w tym duchu zostały ujęte założenia projektu partnerskiego pn. ,,Zachowajmy miejsca pochówku w Parafii i Gminie Podbrzezie na Litwie’’. Założenia przybrały formę realnych działań, które dały mieszkańcom Podbrzezia, na Litwie, możliwość wspólnego uczestniczenia 5 listopada w poświeceniu i odsłonięciu krzyża i dwóch tablic inskrypcyjnych. Te dwa miejsca: cmentarz szczątkowy na Anowil i plac przed budynkiem Gminy związane są z historią tej miejscowości. Te dwa miejsca, świadczą o wiekowej przynależności do wyznawanej religii i z nią związanych obrzędach. Wyznanie wiary odbywa się w miejscu budowli sakralnej a zakończenie wędrówki ziemskiej, która każdy człowiek doświadcza, by ostatecznie spocząć w miejscu do tego przeznaczonym. To tutaj, w miejscu gdzie w chwili obecnej stoi budynek Gminy, od roku 1484 w różnych formach była budowla sakralna i cmentarz przykościelny. A cmentarz na Anowil? To na nim istnieje najstarszy pochówek z roku 1886, piękną pisownią w języku polskim ujęty.
W tych uroczystych chwilach wspólnie z Proboszczem Jarosławem Spiridowiczem, Panią Starostą Agatą Puncewicz uczestniczyli licznie przybyli parafianie i mieszkańcy Podbrzezia.
Ustawienie krzyża wraz z tablicą na cmentarzu, oraz ustawienie tablicy przy istniejącym krzyżu od paru lat, przed budynkiem Gminy to przedostatni element w realizacji projektu. Ostatni element jednocześnie wiążący całość planowanych działań to fotograficzna inwentaryzacja miejsc pochówku parafii i gminy Podbrzezie. Miejsca pochówku obejmują również częściowo teren gminy z okresu przedwojennego i co daje 33 punkty na mapie. Miejsca pochówku, czyli miejsca czynnych cmentarzy, miejsca szczątkowych, zanikających cmentarzy, miejsca wskazujące na istnienie cmentarza w przeszłości upamiętnione krzyżem, miejsca bez krzyża oraz miejsca pochówku innej wiary i narodowości. Wszak każdy człowiek jest Bożym stworzeniem .
Równolegle odbywają się działania drugiego projektu partnerskiego obu wymienionych wyżej Fundacji pn. ,,Ratujmy mogiły pradziadów na Litwie’’. W tym projekcie większość działań to ratowanie przez odnowę , odbudowę i prace rekonstrukcyjne pomników o najstarszych datach pochówku, ale to oddzielny temat, który będzie przedstawiony do końca tegoż miesiąca.
Stroną prowadzącą oba projekty jest Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie a stroną zajmującą się realizacją Fundacja Pochówek i Pamięć, która też zamieści na stronie internetowej oba projekty w całości z końcem listopada.
